جذوه یا جاذوه، همان قهوه جوش قدیمی خودمان است و طرز تهیه قهوه با آن بسیار ساده است اما فوت و فن های خاص خودش را دارد. در ادامه این مطلب همراه شوکواستار باشید تا بدانید کدام مدل دستگاه برای قهوه ترک مناسب است ؟ و روش تهیه قهوه ترک چگونه است.
قهوه از نوشیدنی های گرم محبوب در میان مردم کشورهای مختلف است که علاوه بر اینکه انواع مختلفی دارد، روش های گوناگونی هم برای تهیه آن به کار گرفته می شود. تهیه قهوه ترک، قدیمی ترین روش درست کردن قهوه است که از مردم یمن به جا مانده است. برای تهیه قهوه به این شیوه، دستگاه مخصوصی به اسم جذوه وجود دارد که در ایران به اسم ایبریک (ibrik) هم شناخته می شود.
کدام مدل دستگاه برای قهوه ترک مناسب است?
مردم هر کشوری با توجه به قهوه رایجی که دارند، روش خاصی برای تهیه قهوه به کار می گیرند. به عنوان مثال ایتالیایی ها از دستگاه اسپرسوساز قهوه استفاده می کنند، در فرانسه استفاده از فرنچ پرس برای تهیه قهوه رایج است و در آمریکا هم از دستگاه قهوه ساز چکه ای استفاده می شود. ترک ها هم برای تهیه قهوه، دستگاهی به اسم جذوه را استفاده می کنند تا با این دستگاه طعم اصیل قهوه را خلق کنند.
ایبریک که اسم اصلی آن جذوه است، بهترین وسیله برای آماده سازی قهوه ترک است. اسم این وسلیه از زبان عربی گرفته شده است و تلفظ جذوه از زبان استانبولی ها به صورت Cezve می باشد.
جذوه یا ایبریک از جنس استیل، برنج و مس ساخته می شود اما جنس مناسب برای این وسیله، مسی است. جذوه ها دسته بلند و چوبی هم دارند که شما بتوانید پس از آماده شدن قهوه به راحتی آن را بلند کنید البته بعضی از جذوه ها دسته پلاستیکی یا فلزی هم دارند.
کدام مدل جنس دستگاه جذوه برای تهیه قهوه ترک مناسب است
جذوه یا ایبریک از لحاظ جنس بدنه در سه جنس برنجی، مسی و استیلی ساخته می شود. هر کدام از این فلزات مزایا و معایبی دارند که بهتر است قبل از خرید با آنها آشنا باشید.
- جذوه برنجی : جذوه برنجی به رنگ طلایی سنتی است و در مقایسه با مس، در مقابل زنگ زدگی و خوردگی مقاومت بیشتری دارد در نتیجه با خرید جذوه برنجی تا مدت ها از خرید هر نوع قهوه جوش راحت خواهید بود.
- جذوه مسی : جذوه مسی هم مثل جنس برنجی در مقابل زنگ زدگی مقاوم است اما ممکن است در طولانی مدت مثلا بعد از 10 سال، کمی کیفیت خود را از دست دهد. به همین دلیل معمولا داخل آن را با قلع پوشش می دهند تا طول عمر بیشتری داشته باشد. جذوه مسی از نظر ظاهری زیبا تر است و نقش و نگارهای خاصی هم دارد که به زیبایی آن می افزاید. این جنس جذوه می تواند حرارت را به طور یکدست در کل وسیله پخش کند و در نتیجه قهوه خوش طعم تری حاصل شود.
- جذوه استیلی (فولاد ضد رنگ) : جذوه استیلی هم یک جنس دیگر برای وسیله قهوه ساز است که طراحی مدرن و رنگ براقی دارد. تمیز کردن جذوه استیلی آسان تر از سایر قهوه جوش هاست اما کیفیت قهوه آن به جذوه مسی نمی رسد.
انتخاب جنس دسته قهوه جوش جذوه
در هنگام خرید جذوه باید به جنس دسته آن هم توجه داشته باشید که کم اهمیت تر از جنس بدنه نیست. معمولا برای جذوه های استیلی، دسته استیلی یا پلاستیکی گذاشته می شود ولی از آنجایی که دستگاه روی شعله گذاشته می شود، بهتر است دسته جذوه از پلاستیک نباشد حتی اگر پلاستیک نسوز بود.
ایبریک های مسی و برنجی هم معمولا دسته چوبی یا برنجی دارند که هم از نظر زیبایی و هم از نظر کیفیت، دسته چوبی بهتر است و از طول عمر بالاتری برخوردار می باشد.
درست کردن قهوه ترک با شیر داغ کن ؟
اگر تا بحال برای درست کردن قهوه ترک از شیر داغ کن استفاده می کردید، پیشنهاد می کنیم برای یکبار هم که شده از جذوه استفاده کنید تا خودتان متوجه طعم خوشمزه تر و متفاوت تر قهوه تهیه شده با جذوه شوید.
جذوه، قهوه ای با کیفیت خیلی بیشتر و فومی غلیظ تر به شما می دهد زیرا طراحی این وسیله طوری است که فقط مناسب دم کردن قهوه است و دهانه باریک تر به نسبت کف آن، کمک می کند قهوه با غلظت بیشتر و طعم جذاب تر، تهیه شود.
بنابراین با اینکه شیر جوش و قهوه جوش شبیه هم هستند اما قهوه جوش جذوه در قسمت گلویی باریک می شود تا کف قهوه پس از بالا آمدن به صورت یکپارچه فشرده شود و لایه فومی بیشتری تشکیل شود. همچنین برای ساختن شیرجوش ها معمولا از استیل، چدن یا آلومینیوم استفاده می شود که این جنس ها مناسب تهیه قهوه ترک نیست.
ویژگی های یک دستگاه جذوه مناسب برای تهیه قهوه ترک
قهوه جوش ترک یا همان ایبریک عموما از مس ساخته می شود و بعد از فرایند چکش کاری، یک دسته به آن وصل می شود تا پس از دم کشیدن قهوه به راحتی بتوانید دستگاه را از روی شعله بردارید.
حداقل نسبت قطر دهانه به کف قهوه جوش باید 1 به 1/5 باشد یعنی اگر قطر کف دستگاه 9 ساننتی متر است، قطر دهانه آن نباید بیشتر از 6 سانتی متر باشد.
سایز جذوه برای تهیه قهوه ترک
قهوه جوش ترک در سایز های متنوع 1 نفره تا 6 نفره موجود است. جذوه یک نفره برای تهیه قهوه ترک یک نفر معادل 60 تا 90 میلی لیتر مناسب است و اگر شما حداکثر برای دو نفر قهوه درست می کنید، نیازی به خرید جذوه های بزرگ مثل 6 نفره نیست.
طرز تهیه قهوه ترک به گونه ای است که نمی توان از جذوه بزرگ برای تهیه مقدار کمی قهوه استفاده کرد مثلا نمی توان با جذوه 6 نفره یک فنجان قهوه ترک دم کرد زیرا کیفیت قهوه آنطور که باید نخواهد بود.
البته این را هم بهتر است بدانید که قهوه جوش های یک نفره خیلی کوچک هستند و به خوبی روی شعله گاز قرار نمی گیرند. به همین دلیل توصیه ما این است که یک قهوه جوش 2 نفره برای استفاده روزانه خودتان تهیه کنید و یک قهوه جوش 6 نفره هم در خانه داشته باشید تا اگر مهمان های زیادی به خانه تان آمدند، بتوانید چند فنجان قهوه درست کنید.
چطور قهوه ترک درست کنیم
اگر عاشق طعم تلخ قهوه هستید اما نمی خواهید برای خرید دستگاه های گران قیمت قهوه ساز هزینه کنید، می توانید جذوه بخرید که قیمت زیادی هم ندارد. البته این نکته را هم بگوییم که برای درست کردن یک فنجان قهوه اصیل و با مزه واقعی، فقط جذوه به کار شما می آید و دستگاه اسپرسوساز یا قهوه ساز کاربردی برای تهیه این مدل قهوه ندارند.
طرز تهیه قهوه ترک با طرز تهیه قهوه اسپرسو یا طرز تهیه قهوه فرانسه متفاوت است. شما برای درست کردن قهوه ترک نیاز دارید به جذوه که بهتر است مسی باشد، چند قاشق چایخوری پودر قهوه و آب سرد. به جای آب سرد اگر دوست داشتید می توانید از شیر سرد هم استفاده کنید و قهوه با شیر درست کنید.
پودر قهوه ای که برای آماده سازی قهوه ترک استفاده می کنید، باید درجه آسیاب خیلی ریز و بافت نرم داشته باشد. دانه های قهوه یمن که به اسم قهوه آفریقای جنوبی شناخته می شوند، بهترین انتخاب برای تهیه قهوه ترک هستند زیرا از نوع عربیکا می باشند و فقط با این مدل قهوه می توانید طعم سنتی و اصیل قهوه ترک را بسازید.
به ازای هر یک نفر، یک فنجان آب یا شیر سرد نیاز دارید و برای هر فنجان هم یک الی 2 قاشق چایخوری پودر قهوه اضافه کنید. اگر هم میخواهید قهوه شما شیرین تر باشد، برای هر دو نفر یک حبه قند اضافه نمایید.
مخلوط را هم بزنید و بعد از اینکه ترکیب یکنواختی به وجود آمد، جذوه را روی شعله ملایم گاز بگذارید. حدود 4 تا 5 دقیقه صبر کنید تا رنگ قهوه باز شود. در این مرحله ترکیب را نباید هم بزنید زیرا باعث گلوله گلوله شدن قهوه در آب می شود.
بعد از حداکثر 5 دقیقه، لایه فومی روی قهوه تشکیل می شود که در این مرحله باید جذوه را از روی شعله بردارید و این لایه فومی را داخل فنجان ها بریزید. دوباره جذوه را روی شعله بگذارید و بعد از 20 ثانیه که مجددا لایه فومی تشکیل شد، این لایه را هم داخل فنجان بریزید.
در مرحله آخر، جذوه را برای بار سوم روی حرارت قرار دهید و 30 ثانیه صبر کنید. قبل از اینکه قهوه به مرحله قل خوردن برسد، جذوه را از روی شعله بردارید و فنجان ها را کامل پر کنید.
سوالات متداول
- برای تهیه قهوه ترک کدام مدل دستگاه مناسب است ؟
مناسب ترین دستگاه برای آماده سازی قهوه ترک، وسیله ای به نام جذوه یا ایبریک است که به آن قهوه جوش ترک هم گفته می شود. حتی اگر بهترین برندهای قهوه ترک را هم بخرید، برای تهیه قهوه از آنها نیاز به جذوه دارید.
- آیا با شیر داغ کن می توانیم قهوه ترک درست کنیم ؟
شیر داغ کن به دلیل جنس و طراحی متفاوتی که به نسبت قهوه جوش دارد، نمی تواند برای تهیه قهوه ترک مناسب باشد.
- بهترین جنس قهوه جوش کدام جنس است ؟
قهوه جوش مسی به دلیل آنکه حرارت را یکنواخت پخش می کند، برای درست کردن قهوه ترک جنس بهتری دارد.